فرشید مرامی مسئول دبیرخانه کتابخوانی
استان آذربایجان غربی
فعالیت باشگاه‌های کتابخوانی کودک و
نوجوان در استان آذربایجان غربی کم و بیش خوب بوده است و ما الان در استان 237
باشگاه کتابخوانی فعال داریم و بیش
از ۳۵۵۵ کودک و نوجوان
همراه تسهیلگران به کتابخوانی فعالیت دارند. تا کنون دو بار کارگاه آموزشی
تسهیلگران و مربی‌های باشگاه کتابخوانی کودک و نوجوان در استان برگزار شده است و
قریب200 تسهیلگر از شهرهای مختلف استان در این کارگاه‌های آموزشی حضور یاقتند.
برگزاری این کارگاه‌های آموزشی در تعالی و بهبود کیفی فعالیت تسهیلگران بسیار
موثر بوده است و اگر این کارگاه‌ها برگزار نمی‌شد فعالیت‌های باشگاه‌ها کتابخوانی
در شهرهای مختلف استان به این کیفیت
انجام نمی‌شد و در مجموع
برگزاری کارگاه‌های آموزشی تسهیلگران بر کیفیت فعالیت باشگاه‌های کتابخوانی کودک و
نوجوان تاثیر خوبی گذاشته است. به همین دلیل در دوره پیش دو باشگاه کتابخوانی
برگزیده کشوری از میان باشگاه‌های کتابخوانی استان آذربایجان غربی برگزیده شدند.
ذیل فعالیت باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان با محوریت کتاب و ترویج کتابخوانی
اقدام‌های فرهنگی خوب و موثری انجام شده است؛ به‌ویژه در مناطق کمتر برخوردار و
دور از مرکز استان که زیر‌ساخت‌های فرهنگی در آنجا ضعیف است؛ شاهد هستیم که با
رواج فعالیت‌های باشگاه کتابخوانی فعالیت‌های کتابخوانی و فرهنگی رونق بیشتری
گرفته است و فعالان این عرصه در مناطق محروم زیر چتر این باشگاه‌های گرد هم آمدند
و سعی می‌کنند نهایت بهره‌برداری را از حداقل امکان‌های موجود داشته باشند.
از سویی دیگر، برقراری فعالیت باشگاه‌های
کتابخوانی کودک و نوجوان به افزایش روحیه فعالیت داوطلبانه در عرصه فرهنگی کمک
شایانی کرده است و تسهیلگران باشگاه‌های کتابخوانی در استان آذربایجان غربی در
نهایت عشق و علاقه به این فعالیت‌های می‌پردازند و طبیعی است که برای این فعالیت داوطلبانه
چشم‌داشت و انتظاری ندارند اما از سویی این
را نمی‌توان نادیده گرفت که دیده شدن فعالیت تسهیلگران از سوی دبیرخانه مرکزی واجد
ارزش است و انتظار می‌رود در کنار بخش رقابتی که هست؛ گاه به مناسبت‌هایی مانند برگزاری
نمایشگاه استانی کتاب و مواردی از این دست، دست‌کم بن‌خرید کتابی در اختیار تسهیلگران
قرار گیرد و تا حدی انتظار آن‌ها از دیده شدن فعالیت‌ها و تلاش‌های‌شان بر آورده
شود .
در سطح استان شاهدیم که علاوه بر اجرای
فعالیت‌های خلاقانه کتابخوانی و ترویج کتاب در باشگاه‌های کتابخوانی، مستند‌سازی
فعالیت‌ها هم از دیگر کار‌هایی است که روز به روز جدی‌تر گرفته می‌شود و تسهیلگران
سعی می‌کنند به این وجوه از فعالیت‌شان هم توجه کنند و با ارائه مستندات خوب هم
برای شرکت در رقابت و هم تدوین تجربه‌های‌شان و انباشت آن‌ها زمینه برای تعالی بیش‌تر
و موثر‌تر کتابخوانی را فراهم آورند. طبیعی است که بر اساس
اهداف بلند مدت، وابستگی باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان از حمایت‌های دولتی کمتر
شود و به عنوان یک نوع و شیوه کار داوطلبانه میان مردم جای باز کند؛ اما در شرایط
کنونی و متاثر از بسیاری از متغیر‌ها از جمله شیوع کرونا کمی انگیز‌های برای
فعالیت‌های باشگاه‌ها ناچارا رو به تحلیل رفته است؛
هرچند فعالان کتابخوانی از طریق گروه‌های مجازی فعالیت‌‌های‌شان را دنبال می‌کنند اما
بی‌شک بخشی از جذابیت فعالیت‌های کتابخوانی به گرد‌هم‌آیی حضوری و دور همی است و
فقدان این عنصر تا حدی بر فعالیت باشگاه‌ها تاثیر گذاشته است. از
این‌رو ضرورت دارد هم‌چنان نهاد‌های دولتی به انحاء مختلف به ترغیب و تشویق
فعالان کتابخوانی در باشگاه‌های مشغول باشند. امید که در چشم‌انداز‌های پیش‌رو این
وابستگی فعالیت
باشگاه‌های کتابحوانی به نهاد‌های دولتی و منابع مالی آن کمتر شود. نکته مهمی که
در فعالیت باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان در استان آذربایجان غربی شاهد آن هستیم
اهتمام و توجه و علاقه‌مندی خانواده‌ها به باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان است
و به انحاء مختلف سعی می‌کنند به رونق
فعالیت این باشگاه‌ها کمک کنند و در علاقه‌مند کردن فرزندان‌شان به کتاب و
کتابخوانی در کنار تسهیلگران باشند. یکی از چالش‌های جدی فعالیت باشگاه‌های کتابخوانی
کودک و نوجوان در شهرهای کوچک و محروم و مناطق دورافتاده و کمتر برخوردار مساله
تامین کتاب‌های مورد نیاز است. الان اغلب
شهرهای کوچک استان آذربایجان غربی کتابفروشی ندارند و
عمدتاً نوشت‌افزاری هستند. یا آن‌که اگر کتابفروشی هست چندان ارتباط موثر و خوب با
مراکز پخش کتاب در پایتخت را ندارند و
نمی‌توانند کتاب‌های مورد نظر طرح
را تهیه کنند. از سویی این کتابفروشیها
به دلیل گرانی کتاب‌ها نگران آن هستند سفارش بدهند و مشتری برای آن‌ها نباشد و
عملاً کتاب‌ها به کتابفروشیها و مراکز عرضه کتاب در مناطق محروم نمی‌رسد و در
نهایت تسهیلگر با مشکل تامین کتاب مواجه می‌شود و شوق و علاقه کم کم رو به دلسردی
می‌رود. انتظار می‌رود کتاب‌های ارائه شده در طرح تهیه و به کتابخانه‌های عمومی
مناطق محروم اهداء شود تا امکان تهیه رایگان و امانی کتاب‌های برای اعضاء باشگاه
فراهم شود.